Najważniejsze pojęcia w e-bike’ach: moc, moment obrotowy, baterie i napęd

Moment obrotowy jest szczególnie ważny, gdy często ruszamy i zatrzymujemy się, a także podczas jazdy w terenie o zróżnicowanej wysokości. Trzeba jednak pamiętać, że na prędkość roweru wpływają także inne czynniki: rodzaj napędu (mid-drive vs. hub drive), masa roweru czy przełożenia.

Moment a moc – nie są tym samym:

• Moment obrotowy to siła skręcająca powodująca obrót.
• Moc to efekt momentu obrotowego pomnożonego przez prędkość obrotową.

Zalety wysokiego momentu obrotowego: lepsze przyspieszenie, łatwiejsze podjazdy.
Wady: większa masa, szybsze zużycie napędu, niższa efektywność, wyższa cena.

---

Moc silnika

Moc określa tempo przekazywania energii przez silnik i wpływa na to, jak szybko e-bike może jechać oraz jak dobrze utrzymuje prędkość. Moc wyrażana jest w watach (W).

• Typowe silniki mają 250–750 W.
• Silniki 500–750 W uznaje się za mocne – dają wyższe prędkości i lepsze utrzymanie tempa, ale potrzebują większych baterii.
• Silniki 200–350 W to konstrukcje słabsze – wystarczą dla lżejszych lub sprawniejszych rowerzystów oraz na krótsze, płaskie trasy.

Wzór na moc:

Moc (W) = Moment (Nm) × prędkość obrotowa (RPM) / 9549

Rodzaj napędu ma tu ogromne znaczenie:

• Mid-drive wykorzystuje przełożenia roweru, dzięki czemu efektywniej oddaje moc.
• Hub drive przekazuje moc bezpośrednio na koło, co ogranicza jego możliwości.

Zalety wysokiej mocy: większa prędkość, lepsze podjazdy, możliwość przewożenia cięższych ładunków.
Wady: większe zużycie energii, cięższy rower, wyższe koszty oraz ograniczenia prawne.

---

Klasy rowerów elektrycznych

Ponieważ e-bike’i balansują między rowerami a motorowerami, przepisy w różnych krajach wprowadzają konkretne kategorie.

Stany Zjednoczone:

• Klasa 1: wspomaganie pedałowania do 20 mph (ok. 32 km/h).
• Klasa 2: wspomaganie i/lub manetka do 20 mph.
• Klasa 3: wspomaganie pedałowania (opcjonalnie manetka) do 28 mph (ok. 45 km/h).

Europa:

• Pedelec: wspomaganie do 25 km/h, moc do 250 W – traktowany jako zwykły rower.
• S-pedelec: moc do 1000 W, wspomaganie do 45 km/h – klasyfikowany jako pojazd silnikowy, wymaga rejestracji i ubezpieczenia.

---

Rodzaje napędów

Napęd centralny (Mid-Drive)

Silnik montowany jest centralnie, przy suporcie. Napędza łańcuch i współpracuje z przerzutkami.

• Zalety: naturalne wspomaganie, lepsza równowaga, niższy środek ciężkości, lepsze osiągi w terenie.
• Wady: wyższa cena, konieczność stosowania dedykowanych części.

Napęd w piaście (Hub Drive)

Silnik znajduje się w piaście tylnego koła. Prostszym i tańszym rozwiązaniem.

• Zalety: niższa cena, łatwiejszy serwis, kompaktowa konstrukcja (np. w rowerach składanych).
• Wady: gorsze wykorzystanie mocy, większa masa, słabsze osiągi na podjazdach.

---

Baterie w e-bike’ach

Większość rowerów elektrycznych korzysta z akumulatorów litowo-jonowych. Pojemność podaje się w wattogodzinach (Wh) – im więcej Wh, tym dłużej rower może wspomagać jazdę.

Typowy zakres to 300–1000 Wh.

Większe baterie dają większy zasięg, ale są cięższe i droższe.

Małe baterie są lżejsze, dobre do krótszych tras.